شنبه تا چهار شنبه 8 الی 21 | پنجشنبه 8 الی 21
02155932972

سنگ کیسه صفرا چیست؟ | علائم، تشخیص و درمان آن

خانه > مقالات > سنگ کیسه صفرا چیست؟ | علائم، تشخیص و درمان آن
سنگ کیسه صفرا چیست؟ | علائم، تشخیص و درمان آن

سنگ کیسه صفرا چیست؟ | علائم، تشخیص و درمان آن

کیسه صفرا یک کیسه گلابی شکل است که در فرورفتگی سطح تحتانی کبد واقع شده است، و به هر دلیلی می تواند دچار التهاب یا بیماری شود که سنگ کیسه صفرا یکی از مهم ترین مشکلات آن است، در ادامه به توضیح مفصل این بیماری خواهیم پرداخت.

کیسه صفرا چیست؟

همانطور که در ابتدای مطلب گفته شد کیسه صفرا که ظرفیت آن در حدود 30 تا 50 میلی لیتر است در زیر کبد قرار دارد، یکی از وظایف کبد تولید و ترشح مایع زرد رنگی به اسم صفرا است، که نقش به سزایی در گوارش غذا به خصوص چربی ها دارد که این ماده از آب ، کلسترول، نمک های صفراوی، رنگ دانه های صفراوی (بیلی روبین و بیلی وردین) و ... تشکیل شده است، وظیفه کیسه صفرا ذخیره و دفع مایع صفراست، بدین صورت که مایع صفرا پس از تولید شدن در کبد از طریق مجرایی به کیسه صفرا منتقل و در آنجا ذخیره می شود، و در انتها از طریق مجرای صفراوی به قسمت اثنی عشر روده کوچک منتقل و کار امولسیون پایدار روی چربی ها را انجام می دهد.

دلایل و علت ایجاد سنگ کیسه صفرا

کیسه صفرا هم همانند هر ارگان دیگری می تواند دچار بیماری و مشکل شود، شایع ترین این مشکلات سنگ صفرا است، هرچند علت دقیق ایجاد سنگ صفرا مشخص نشده است اما به دلایل زیادی می تواند ایجاد شود از جمله:
پر شدن کیسه صفرا؛ اگر کیسه صفرا به طور کامل و یا به اندازه کافی تخلیه نشود امکان ایجاد سنگ صفرا وجود دارد. (محتویات درون کیسه صفرا به اثنی عشر روده ی باریک منتقل می شوند)
افزایش غلظت مایع صفرا؛ مایع صفرا به دلایلی از جمله افزایش کلسترول، نمک های صفراوی و یا رنگ دانه های صفراوی بیلی روبین می تواند غلیظ شود، این موضوع نیز باعث ایجاد سنگ کلیه می شود. اگر افزایش غلظت ناشی از افزایش کلسترول مایع صفرا باشند کریستال هایی به رنگ زرد، و اگر ناشی از افزایش بیلی روبین باشد به رنگ قهوه ای ایجاد می شوند.
در صورتی که سنگ های صفرا موجب انسداد مجاری صفراوی و جریان صفرا شوند باعث بروز مشکلات جدی تری مثل یرقان انسدادی و درد قابل ملاحظه ای می شود.

علائم سنگ کیسه صفرا:

گاهی اوقات، حتی پس از تشکیل سنگ کیسه صفرا، هیچ علامتی از خود نشان نمی دهند و بیمار متوجه وجود این مشکل نمی شود؛ تا زمانی که این سنگ هادر مسیر تخلیه صفرا قرار گیرند و برای فرد ایجاد درد و ناراحتی کنند و دچار علائمی مثل:
تب
زردی رنگ پوست و چشم ها
حالت تهوع و استفراغ
درد در ناحیه سمت راست بالای شکم
شود. گاهی هم هیچ علامت بالینی در فرد ظاهر نمی شود و فقط با استفاده از تصویربرداری می توان پی به وجود این مشکل برد.

چه کسانی در معرض خطر ابتلا به سنگ کیسه صفرا هستند؟

خانم ها؛ در مقایسه با آقایان بیشتر در معرض خطر ابتلا به سنگ کیسه صفرا هستند.
بارداری؛ افراد باردار نیز بیشتر در معرض این خطر هستند.به این علت که در اواخر دوران بارداری سطح هورمون استروژن بالا می رود. که این بالا بودن این هورمون خود عامل سنگ کیسه صفراست.
افراد مسن؛ با بالا رفتن سن نیز خطر ابتلا به سنگ کیسه صفرا افزایش می باید.
رژیم غذایی نا مناسب؛ کسانی که رژیم غذایی پر چرب و کم فیبری دارند به نسبت دیگران بیشتر دچار این عارضه می شوند.
افزایش سطح هورمون استروژن؛ افزایس این هورمون می تواند ناشی از هورمون تراپی و یا استفاده از قرص های ضد بارداری باشد، در هر صورت این افراد در معرض سنگ کیسه صفرا هستند.
بیماری های زمینه ای؛ کسانی که دارای بیماری های مثل دیابت، بیماری های کبدی و برخی بیماری های خونی هستند نیز در معرض این اختلال هستند.
ژنتیک؛ کسانی که در خانواده های آن ها این بیماری وجود داشته است نیز در معرض هستند.
عدم تناسب وزنی؛ افراد چاق و کسانی که به یک باره وزن زیادی کم می کنند نیز باید مراقب این بیماری باشند.

تشخیص سنگ کیسه صفرا:

بعد از معاینات بالینی پزشک؛ آزمایش ها و روش های متفاوتی را برای تشخیص قطعی سنگ کیسه صفرا و عوارض حاصل از آن بسته به شرایط و وضعیت بیمار، می تواند استفاده کند از جمله:

سونوگرافی شکمی:

سونوگرافی رایج ترین و استاندارد ترین راه برای برای تشخیص وجود این مشکل است، در این روش از بیمار خواسته می شود چند ساعت قبل از انجام تست از خوردن و آشامیدن پرهیز کند و ناشتا باشد. از امواج بی خطر فرا صوت استفاده می شود به همین دلیل منع انجام برای کسی ندارد.
انجام سونوگرافی کیسه صفرا در یک مرکز معتبر و توسط پزشک حاذق می تواند به درمان زود هنگام این عارضه کمک کند و از مشکلاتی مثل التهاب کیسه صفرا (Cholecystitis)که از عوارض بعدی سنگ صفرا می باشد جلوگیری کرد.
مرکز تصویربرداری رازی (رادیولوژی و سونوگرافی دکتر علیزاده)، یکی از بهترین مراکز برای انجام خدماتی از جمله رادیولوژی و سونوگرافی و سایر خدمات تصویربرداری پزشکی در منطقه شهرری است که همه روزه آماده خدمت رسانی به بیماران و پزشکان معالج می باشد.

سونوگرافی شکمی:

سونوگرافی آندوسکوپی:

Endoscopic ultrasound (EUS) یا همان سونوگرافی آندوسکوپی می‌تواند به شناسایی سنگ‌های کوچک‌تری که ممکن است در سونوگرافی شکمی دیده نشوند، کمک کند. در طول EUS، پزشک یک لوله نازک و انعطاف پذیر (اندوسکوپ) را از دهان و از طریق دستگاه گوارش بیمار عبور می دهد. یک پروب سونوگرافی کوچک (مبدل) در لوله، امواج صوتی تولید می کند که تصویر دقیقی از بافت اطراف ایجاد می کند.

سایر روش های تصویربرداری از کیسه صفرا:

با استفاده روش های دیگری مثل CT Scan و Endoscopy می توان کیسه صفرا و مجاری صفراوی را بررسی کرد.
در سی تی اسکن، با استفاده از اشعه ایکس از زوایای مختلف یک سری تصاویر از محل مورد نظر گرفته می شود. سی تی اسکن اغلب در مواقع اضطراری و برای بررسی هر گونه عوارض سنگ کیسه صفرا مانند پانکراتیت حاد(التهاب لوزالمعده)، انجام می شود. همچنین سی تی اسکن برای تشخیص و بررسی علت درد شدید شکمی هم انجام می شود.
در مرکز تصویربرداری رازی به سرپرستی دکتر علیزاده همه روزه تست های تشخیصی از جمله سی تی اسکن توسط به روز ترین تجهیزات پزشکی و مجرب ترین تیم پرسنلی و کارشناسان رادیولوژی انجام می شود. که از مزایای این مرکز می توان به آماده شدن سریع نتیجه تصویربرداری اشاره کرد.
اندوسکوپی یا درون بینی روشی است که برای تشخیص و همچنین گاهی درمان مشکلات درون بدن از جمله مشکلات کیسه صفرا استفاده می شود.

آزمایش خون:

تجویز آزمایش خون از جمله کارهای الزامی و ابتدایی می باشد که پزشکان معالج برای افراد مشکوک که به سنگ صفرا انجام می دهند، با استفاده از آزمایش خون می توان عوارض سنگ صفرا مثل وارد شدن عفونت به خون بیمار و همچنین آنزیم ها و عملکرد کبد را سنجید.

خطرات سنگ صفرا و عدم تشخیص و درمان به موقع سنگ کیسه صفرا:

سنگ کیسه صفرا علاوه بر ایجاد مشکلاتی مثل درد و تهوع و التهاب و انسداد مجرای صفرا، حتی میتواند مشکلات و عوارض جدی تری برای فرد به دنبال داشته باشد از جمله:
انسداد و التهاب پانکراس (پانکراتیت)، پانکراتیت خود نیز می تواند باعث درد شدید و دائمی شکمی شود.
سرطان کیسه صفرا
که با پیگیری و تشخیص به موقع می توان از بروز همچین مشکلاتی جلوگیری کرد.

درمان سنگ صفرا:

در اغلب افرادی که شکایتی از علائم و درد های شدید سنگ کیسه صفرا ندارند پزشکان توصیه به کنترل وزن، انجام ورزش، و علل الخصوص رژیم غذایی پر فیبر و کم چرب می کنند و همچنین با انجام سونوگرافی های دوره ای بیمار را تحت نظر دارند. اما اگر شرایط بیمار به نحوی باشد که درمان جدی تری نیاز داشته باشد این کار از طرق زیر قابل انجام است:
درمان داروی
جراحی
که درمان دارویی هرچند به نسبت سبک تر است اما برگشت پذیر است و جراحی هم می تواند از طریق لاپاراسکوپی باشد و هم از طریق جراحی با لیزر

سوالات متداول


آخرین مطالب

نظر خود را در مورد این مقاله به اشتراک بگذارید


لیست نظرات