چرا باید ام آر آی مغز انجام دهیم؟
ام آر مغزی اسکنی بسیار دقیق است که برای بررسی بافت های مغزی، بیماری های مربوط به بافت مغزی و موارد دیگری کاربرد دارد که تا کنون هیچ گونه عارضه و ضرری برای آن ثبت نشده است.
ام آر آی مغز چیست ؟
تصویربرداری رزونانس مغناطیسی اسکنی است که در آن از یک آهنربای بزرگ که باعث تولید امواج مغناطیسی می شود و همچنین امواج رادیویی و یک کامپیوتر برای ثبت و پردازش تصاویر استفاده می شود.
این تکنیک فناوری تصویربرداری غیرتهاجمی و بدون درد و بدون استفاده از اشعه یونیزان، می تواند تصاویر واضحی از ساختارهای درون مغز ارائه دهد این تست برای تشخیص هرگونه ناهنجاری در مغز یا بافتهای اطراف آن استفاده می شود.
برای مثال، با استفاده از ام آر آی مغز میتوان ساختارهایی مانند قشر مغز (پوسته بیرونی مغز)، هستههای عمیق مغز، سیستم عصبی مرکزی، عروق خونی و توزیع جریان خون در مغز را مشاهده کرد. این تکنیک همچنین قابلیت تشخیص بیماری و اختلالات مغزی مانند سکته مغزی، تومورها، اختلالات عروقی و اسکیزوفرنی را هم دارد.
برای اینکه بدانید ام آر آی مغز چه کاربرد هایی دارد و چگونه انجام می شود با ما همراه شوید.
انواع MRI مغز
1- ام آر آی مغز معمولی: این نوع ام آر آی برای ارزیابی مغز استفاده میشود و بسیار دقیق و کاربردی می باشد، و روش رایجی برای بررسی ساختارها و عملکرد مغز است.
2- ام آر آی مغز با تزریق: برای وضوح تصاویر و تشخیص دقیقتر مادهای به نام کنتراست در ام آر آی استفاده میشود، ماده کنتراست باعث تمایز بیشتر بین بافتهای مختلف مغز میشود.
کاربرد های Brain MRI
این تست می تواند درجهت بررسی عملکرد مغز و در تشخیص بیماری ها و اختلالات مغزی، بررسی عروق مغزی، نقص های مادرزادی و هرگونه التهاب و تورم ، عفونت، آسیب یا ترومای مغزی، مشکلات ساختاری، تودههای غیرطبیعی و خونریزی در داخل مغز را نشان دهد.
دیگر کاربردهای MRI مغز عبارتند از:
خونریزی مغزی
بررسی گرفتی عروق در کسانی که سابقه گرفتگی عروق دارند
عفونت مثل آبسه مغزی
اختلالات هورمونی :مثل آکرومگالی، گالاکتوره، سندرم کوشینگ
سکته مغزی (ام آر آی می تواند تعیین کند که آیا در اثر سکته مغزی یا آسیب دیدگی، مغز دچار آسیب شده اید یا خیر)
اختلالات غده هیپوفیز
شناسایی بیماری آلزایمر
تجمع لخته خون در مغز
آنوریسم مغزی
هیدروسفالی
سرطان
اختلالات چشم و گوش داخلی
(Multiple sclerosis )MS
همچنین پزشک ممکن است برای بررسی موارد زیر نیز از Brain MRI استفاده کند:
بررسی دلایل ناشنوایی، ضعف عضلانی کرختی یا مورمور شدن، خستگی مفرط، تغییر در رفتار، صحبت کردن دشوار، مشکلات بینایی، زوال ذهنی، میگرن یا سردردهای مزمن و سرگیجه و همچنین تشنج
آمادگی های لازم
قبل از انجام این تصویربرداری اگر دارای موارد زیر هستید حتما به کارشناس ام آر آی اطلاع دهید :
استنت شریان خونی
ایمپلنتهای فلزی حلزون گوش
بیماری کلیوی
دریچه مصنوعی قلب
دفیبریلاتور یا پیس میکر(pace maker) یا ضربان ساز قلب
به طور کلی در صورت داشتن هرگونه قطعه فلزی در بدن به خصوص ناحیه سر یا داخل کره چشم حتما کارشناس را مطلع کرده، به این دلیل که دستگاه ام آر آی دارای آهنربای قوی است و همچنین معمولا از شما خواسته میشود اشیای فلزی که ممکن است بر میدان مغناطیسی تاثیر بگذارند از به همراه داشتن آنها خودداری کنید. برخی از این وسایل عبارتند از:
خودکارها، چاقوهای جیبی و عینک، زیورآلات، ساعت های مچی، کارت اعتباری و سمعک، سنجاق ها، سنجاق سر، زیپ های فلزی ، پیرسینگ بدن، دندان مصنوعی، پیچ و پلاک یا پلاتین ویا گیره فلزی
پزشک را درجریان وضعیت سلامتی، سابقه جراحی، مصرف دارو ،حساسیت دارویی قرار دهد.
اگر به کلاستروفوبیا (ترس از فضاهای بسته یا باریک) دارید، حتما از قبل از تصویر برداری اطلاع دهید چرا که ممکن است پزشک به شما ام آر آی باز توصیه کند.
داروهای خود را طبق معمول مصرف کنید مگر آنکه پزشک نسخه دیگری را برای شما تجویز کند.
درصورت باردار بودن حتما به تکنسین ام آر آی اطلاع دهید.
نکته مهم این است که درصورتی که بیمار هرگونه حساسیت به مواد حاجب و یا مشکلات کلیوی دارد باید به پزشک اطلاع دهد زیرا ماده حاجب در بیماران حاد کلیوی منع مصرف دارد، همچنین اگر پزشک ام آر آی مغز با تزریق درخواست کند باید قبل از انجام تصویربرداری آزمایش کراتین انجام شود، که بررسی شود آیا فرد میتواند تست با تزریق انجام دهد یا خیر.
نحوه انجام
برای انجام این تست از بیمار خواسته می شود تا لباس مخصوص تصویربرداری (گان) را بپوشد.
همچنین نیاز به ناشتایی نمی باشد اما در صورت نیازبه تزریق ماده حاجب باید از حدود 3 ساعت قبل چیزی میل نشود.
اگر برای اولین بار است که فرد باید ام آر آی انجام دهد به احتمال زیاد نمیداند چه چیزی پیش روی وی است.
در این مرحله پس از اینکه بیمار روی تخت تصویربرداری دراز کشید، اپراتور کویل (coil) مخصوص ام ار آی مغز را دور تا دور سر بیمار قرار میدهد و تصویربرداری آغاز میشود.
صدای دستگاه ام آرآی بسیار بلند می باشد و ممکن است برای بیمار آزاردهنده باشد برای جلوگیری ازآن اماده سازهدفونی را برای کاهش صدا به مریض می دهد و تخت وارد تونل میشود.
سپس تکنسین اتاق را ترک میکند و اسکن شروع می شود. در صورت بروز هرگونه مشکل فرد می تواند از طریق سیستم اینترکام با تکنسین ارتباط برقرار کند.
درطول مدت تصویربرداری بیمارباید بدون حرکت بماند تا تصاویر دچار نویز حرکتی نشوند و همچنین در مواقعی ازبیمار خواسته می شود تنفس خود را نگه دارد و بعد از 30 ثانیه رها کند.
اگر نوع تست درخواستی تزریقی باشد ماده گادولینیوم ازطریق تزریق وریدی وارد جریان خون میشود، و سپس تصویربرداری انجام می شود.
مراقبت های بعد از انجام MRI مغز
اگر ام آر آی به صورت با تزریق انجام شود ممکن است بیمار با تورم و یا قرمز شدن پوست مواجه شود که با مشاهده این علائم باید سریعا به پزشک خود اطلاع دهد.
دربعضی ازمواقع بیمار کمی احساس تهوع، سردرد دارد که این علامت کاملا طبیعی و مصرف مایعات می تواند بسیار کمک کننده باشد چرا که باعث خروج ماده رنگی از بدن می شود.
پس از نرمال بودن علائم بیمارمی تواند به فعالیت روزانه خود ادامه دهد.
عوارض و خطرات ام آر آی مغز
به طور کلی ام آر آی خطری ندارد مگر در موارد خاص که عبارتند از :
گاهی اثر مغناطیسی باعث می شود ضربان سازها و ایمپلنت ها به درستی کارنکند وحتی می تواند منجر شود تا تکه فلزی داخل بدن شما حرکت کند
گاهی بیمار به ماده کنتراست حساسیت نشان می دهد که برای افرادی که مشکلات کلیوی دارند و دیالیز می شوند مضر می باشد.
چون مدت زمان زیادی را در داخل دستگاه بدون حرکت می مانید ممکن است سرگیجه داشته باشید در هنگام بیرون امدن از دستگاه احتیاط کنید .
زمانی که ماده حاجب تزریق می شود در محل تزریق گرما حس می شود و یا به ندرت احتمال عفونت در ناحیه تزریق ماده حاجب ایجاد می شود.
ام آر آی مغز چقدر زمان می برد؟
مدت زمان تصویر برداری ام آر ای مغز عوامل مختلفی بستگی دارد بسته به نوع آن که به صورت معمولی یا با کنتراست باشد، از چه ناحیه ای انجام شود.
ام ار ای معمولی بین 15تا 60 دقیقه طول می کشد در صورت تزریق ماده کنتراست ممکن است به زمان بیشتری نیاز باشد. بیمار باید همکاری لازم را داشته باشد زیرا در مدت زمان انجام ام آر آی تاثیر به سزایی دارد.
ام آر آی عروق مغزی
MRA تصاویر سه بعدی ازعروق مغز که با استفاده از میدان مغناطیسی و امواج رادیویی ایجاد می کند و تصویر دقیقی از جریان خون درعروق و در تشخیص و بررسی اختلالات عروقی مانند تنگی عروق، بسته شدن رگ قلب، رگهای خونی، آنوریسمها (بزرگ شدن و ورم عروق) و موارد دیگر استفاده میشود.
MRV دارای دقت و قابلیت تفسیربالای تصاویرمی باشداین تکنیک قادر است تصاویر دقیقی از عروق مغز به ویژه وریدها، ایجاد کند که این تصویربرداری برای تشخیص بیمارهای مغزی مانند ترومبوز وریدی مغز (لخته خون در مغز)، ناهنجاریهای ساختاری وریدی، فشار خون داخل جمجمهای، و مشکلات جریان خون به کار میرود.
(MRS) یا ام آر اسپکتروسکوپی
این روش ازنوع غیر تهاجمی، برای اندازهگیری تغییرات شیمیایی درمغز اطلاعات دقیقی به ویژه وجود تومورها می دهد درام آر اسپکتروسکوپی ترکیب شیمیایی بافت طبیعی مغز با بافت غیرطبیعی و تومور مقایسه می شود همچنین می توان درجهت شناسایی محتوای ضایعات داخلی مغزدرتشخیص ام اس و تشخیص توموراولیه ازمتاستازهای سرطانی اشاره کرد و درتشخیص تغییرات بافتی در سکته مغزی و بیماری صرع استفاده می شود.
MRI مغز در تشخیص هیپوفیز
ام آر آی هیپوفیز تصاویری ازغده هیپوفیزایجاد می کند و بهترین و دقیق ترین راهکار اصلی در جهت تشخیص تومورهیپوفیز است، برای تعیین اندازه و نوع تومور استفاده می شود. اغلب تومورهای ماکروآدنوم و میکروآدنوم توسط این روش تصویربرداری تعیین می شوداین روش می تواند در بیماری ناشی ازعدم تعادل هورمونی را به طور قطعی مشخص کند که علت آن ناشی از تومور هیپوفیز است.
تفاوت سی تی اسکن مغز با ام آر آی مغز چیست؟
سی تی اسکن مغز (CT Scan) و ام آر آی مغز (MRI) دو روش تصویربرداری پزشکی هستند که برای تشخیص بیماریهای مغزی استفاده میشوند. هر دو روش قابلیت تشخیص بیماریهای مغزی را دارند، اما تفاوتهایی در اصول استفاده از آنها وجود دارد.
سی تی اسکن مغز از اشعه ایکس استفاده میکند تا تصاویر سه بعدی از مغز و ساختارهای داخلی آن را به دست آورداین روش قادر است به صورت دقیق ساختارهای استخوانی، خونرسانی و حجم مغز و شکستگی استخوان را نشان دهد. سی تی اسکن مغز به صورت سریع انجام میشود و نتایج آن به طور معمول در عرض چند دقیقه در دسترس قرار میگیرد. اما با توجه به استفاده از اشعه ایکس، ممکن است در برخی موارد عوارضی رادریافت کرد.
ام آر آی مغز از یک میدان مغناطیسی قوی استفاده میکند تا تصاویر بسیار دقیق و با کیفیت از ساختارهای مغز و بافتهای نرم آن را به دست آورد. این روش قادر است به صورت دقیق ساختارهای عصبی، بافت مغزی، اختلالات مغزی، تومورها، التهابات و تغییرات در جریان خون در مغز را نشان دهد. علاوه بر این، ام آر آی مغز بدون استفاده از اشعه ایکس است و برای بسیاری از بیماران امنتر است. با این حال، ام آر آی مغز زمان بیشتری نسبت به سی تی اسکن مغز نیاز دارد و نتایج آن نیاز به پردازش و تحلیل بیشتر دارد.
پزشکان در موارد خاص، بسته به نوع بیماری ممکن است یک روش را بر دیگری ترجیح دهند یا حتی ممکن است ازهر دو روش به صورت ترکیبی استفاده کند تا نتایج دقیقترو جامعتری درباره وضعیت مغز بدست آورند.
اگرچه هزینه ام آر آی مغز تا حدودی بیشتر از سی تی اسکن است اما گزینه بهتری برای افراد دارای ضربانساز، محرک عصبی و ایمپلنت حلزون یا کودکان نیازمند به انجام اسکنهای متعدد محسوب میشود زیرا نوزادان و کودکان آسیبپذیری بیشتری در برابر اشعه ایکس دارند.
آیا با وجود دریچه مصنوعی فلزی می توان ام آر آی انجام داد؟
هیچ نوع فلزی در ام آر آی مجاز نمی باشد زیرا میدان مغناطیسی موجود در دستگاه می تواند فلز را جذب کند پروتزهای دریچه قلب از جنس های مختلفی مانند پلیمرها، فلزها و کربن ساخته شده اند، تمام افرادی که در قلب و رگ های خونی خود از دریچه ها و پروتزهای مصنوعی استفاده می کنند، به دلیل بروز پدیده فرومگنتیک امکان داغ شدن و حرکت پروتز مصنوعی از جای خود، نمی توانند آزمایش MRI انجام دهند.
تفسیر جواب ام ار ای مغز
پزشک معالج تصویر کلی ام آر آی را بررسی می کند اما برای بررسی جزئی تر وتشخیص نهایی جواب ام ارای توسط پزشک رادیولوژیست تجزیه و تحلیل می شود. گزارش ام ار ای طی یک روز تا یک هفته آماده می شود.
سخن پایانی
ام آر آی مغز یک روش تصویربرداری بسیار مفید و ایمن است که تصاویر دقیقی از داخل مغز ارائه میدهد پزشکان متخصص و کادر حرفهای مرکز تصویربرداری رازی آماده پاسخگویی به شما عزیزان می باشد همزمان نیز میتوانید از تجهیزات بهروز و کارآمد این مرکز برای انجام انواع روشهای تصویربرداری استفاده کنید شما میتوانید برای نوبت اسان ازطریق دکمه دریافت نوبت در همین سایت با کارشناسان ما در ارتباط باشید.