سی تی اسکن شکم لگن چیست + 7 مورد از کاربرد های آن

سی تی اسکن شکم و لگن یک فرایند تصویربرداری پزشکی است که با استفاده از پرتو X، تصاویر دقیقی از داخل شکم و لگن بدن شما ایجاد می کند. این فرایند به منظور تشخیص مشکلات پزشکی مانند عفونت ها، ترشحات، تورم ها، تشکیل سنگ ها و سایر مشکلات داخلی استفاده می شود.

سی تی اسکن شکمی یک تصویربرداری پزشکی است که با استفاده از پرتو ایکس، تصاویر سه بعدی از اعضای داخل شکم و لگن بدن بیمار تهیه می کند. این تصاویر برای تشخیص و بررسی بیماری ها و اختلالاتی که در این بخش از بدن رخ می دهند، استفاده می شود
در زیر تعدادی از کاربردهای سی تی اسکن شکمی را برای شما بررسی می کنم:
1. تشخیص بیماری های گوارشی: سی تی اسکن شکمی می تواند برای تشخیص بیماری های گوارشی مانند زخم معده، التهاب روده بزرگ، عفونت های گوارشی و سایر اختلالات مربوط به گوارش استفاده شود.
2. شناسایی و ارزیابی توده های سرطانی: سی تی اسکن شکمی می تواند برای شناسایی و ارزیابی توده های سرطانی در شکم و لگن بکار رود.
3. تشخیص بیماری های کلیوی: با استفاده از سی تی اسکن شکمی، می توان برای تشخیص بیماری های کلیوی مانند سنگ کلیه، التهاب کلیه و سایر اختلالات مربوط به کلیه استفاده کرد.
4. ارزیابی آسیب های ناشی از ضربه: در صورتی که فردی در نتیجه ضربه به شکم و لگن آسیب ببیند، سی تی اسکن شکمی می تواند برای ارزیابی آسیب های ناشی از ضربه به کار رود.
5. تشخیص بیماری های عروقی: سی تی اسکن شکمی می تواند در شناسایی بیماری های عروقی مانند ترمیم ناقص عروقی و تشکیل خونریزی کاربرد داشته باشد.
6. بررسی آسیب های ناشی از عفونت: سی تی اسکن شکمی می تواند برای بررسی آسیب های ناشی از عفونت های شکمی مانند عفونت پانکراس و سایر اختلالات مربوط به شکم کاربرد داشته باشد.
7. سی تی اسکن شکمی می تواند برای تشخیص عفونت های رحم و تخمدان، تشخیص تومورهای رحم و تخمدان، تشخیص بیماری های لگنی، تشخیص بیماری های مقعدی مانند تومورهای مقعد و سایر اختلالات مربوط به این بخش های بدن استفاده شود.
لطفا توجه داشته باشید که مشاوره با پزشک شما در مورد هر نوع کاربرد خاص سی تی اسکن شکمی و تشخیص بیماری ها و اختلالات مربوطه، بسیار مهم است.

در ابتدا لازم است این نکته گوشزد شود که با توجه به تاثیراتی که ممکن است مصرف دارو(در سی تی اسکن های تزریقی) برای فرد به همراه داشته باشد و همچنین خطراتی که ممکن است بیماری زمینه ای شما را تهدید کند؛ توصیه میشود حتما قبل از تصویربرداری با پزشک خود در مورد همه ی این موارد صحبت کنید.
- اگر باردار هستید یا احتمال آنرا میدهید حتما به پزشک خود اطلاع دهید. اشعه های این نوع تصویر برداری برای جنین آسیب زا هستند.
- اگر حساسیت دارویی دارید یا قبلا در مصرف ماده حاجب مشکل داشته اید این موضوع را حتما با پزشک خود در میان بگذارید.
- اگر مبتلا به بیماری های قلبی هستید؛ یا در صورت استفاده از ضربان ساز قلبی(پیس میکر) حتما پزشک خود را قبل از تصویر برداری مطلع کنید.

دقت تصویربرداری با سی تی اسکن (CT Scan) به میزانی که تصویر مناسب و دقیقی از ساختارهای داخلی بدن فراهم می‌کند، تحت تاثیر عوامل گوناگونی قرار می‌گیرد. برخی از این عوامل عبارتند از:
1. حرکت: حرکت بیمار در حین تصویربرداری ممکن است باعث ایجاد تاری در تصویر شود و دقت تصویر را کاهش دهد. برای جلوگیری از این مشکل، بیمار باید حین انجام تصویربرداری ساکت بماند .
2. شدت پرتوهای X: شدت پرتوهای X مورد استفاده در سی تی اسکن می‌تواند تاثیر بسیاری بر روی دقت تصویربرداری داشته باشد. برای کاهش نیروی پرتوها، از تکنیک‌های CT با دز کمتر مانند Low-Dose CT استفاده می‌شود.
3. وضوح نسبی: وضوح نسبی تصویر با توجه به کیفیت دستگاه، تکنیک تصویربرداری و نحوه پردازش تصویر متفاوت است و می‌تواند تاثیری بر روی دقت تصویربرداری داشته باشد.
5. عوامل فنی: عوامل فنی مانند نوع دستگاه، تکنولوژی تصویربرداری و نحوه تنظیم پارامترهای دستگاه می‌تواند تاثیری بر روی دقت تصویربرداری داشته باشد.
6. تعداد بار تصویربرداری: تکرار تصویربرداری ممکن است باعث افزایش دقت تصویربرداری شود، اما با افزایش دز پرتو، ریسک ایجاد اختلالات بالینی نیز افزایش می‌یابد.
7. وجود اشیاء فلزی: وجود اشیاء فلزی در بدن مانند پروتز‌های فلزی می‌تواند تصویربرداری را اختلال دهد و دقت تصویر را کاهش دهد.
به طور کلی، دقت تصویربرداری با سی تی اسکن تحت تاثیر متعددی قرار می‌گیرد و برای حصول از تصاویر دقیق و معتبر، باید این عوامل را در نظر گرفت و تلاش کرد تا آن‌ها را کنترل کنیم. به عنوان مثال، باید بیمار را ثابت کرده و از حرکت خودداری کرد، از تکنیک‌های با دز کمتر استفاده کرد، دستگاه را با کیفیت بالا و مناسب برای منطقه مورد نظر انتخاب کرد، و از تنظیمات دستگاه به درستی استفاده کرد.
همچنین ممکن است برای تصویربرداری از تکنیک‌های جایگزین مانند MRI استفاده کنیم.

سی اسکن به دوصورت (با تزریق ماده حاجب، بدون تزریق ماده حاجب) انجام می شود که در ادامه به تفصیل به توضیح روش های این روش تصویر برداری میپردازیم.

سی تی اسکن شکم و لگن تزریقی (CT Scan Abdomen and Pelvis with Contrast) یک تصویربرداری پزشکی است که با استفاده از پرتوهای X و دوز کمتری از ماده‌ی حاجب، تصاویر بسیار دقیق و جزئی از ساختارهای داخلی شکم و لگن ایجاد می‌کند. در این روش، ماده‌ی رادیواکتیو به صورت تزریقی (به صورت وریدی) به بیمار تزریق می‌شود که با تشدید کنتراست می‌تواند ساختارهای داخلی بدن را به صورت واضح‌تری نمایش دهد.
سی تی اسکن شکم و لگن تزریقی در برخی موارد مانند بررسی علت درد شکمی، بررسی احتمال وجود تومورها، بررسی علل خونریزی داخلی، بررسی علل مشکلات ادراری و بررسی علل مشکلات گوارشی مورد استفاده قرار می‌گیرد. علاوه بر این، سی تی اسکن شکم و لگن تزریقی می‌تواند در بررسی احتمال وجود عفونت‌های داخلی، بررسی احتمال عدم پاسخ به درمان، و بررسی پیشرفت بیماری در درمان‌های طولانی مدت نیز مفید باشد.
در این روش، پس از تزریق ماده‌ی رادیواکتیو، دستگاه سی تی اسکن تصاویری از ساختارهای داخلی شکم و لگن را به صورت مقطعی و سه بعدی ایجاد می‌کند. برای ایجاد تصاویر با کیفیت و دقیق، باید پیش از تصویربرداری، بیمار به صورت خالی از معده بماند و در صورت نیاز، از داروهای آرامبخش استفاده کند.
به طور کلی، سی تی اسکن شکم و لگن تزریقی یک روش تصویربرداری مفید است که می‌تواند در تشخیص بیماری‌های داخلی و بررسی احتمال وجود علائم و نشانه‌هایی مانند درد شکمی یا علائم گوارشی مفید باشد. با این حال، به عنوان یک روش تصویربرداری با پرتوهای X، باید از آن به صورت مداوم و بدون دلیل مشخص استفاده نکرد و تنها در صورت نیاز به تصویربرداری از آن استفاده کرد.
ماده ی حاجب چیست؟
ماده حاجب، یا باریوم سولفات، یک نوع ماده است که در برخی از روش‌های تصویربرداری پزشکی مانند آزمایش باریوم و سی تی اسکن با کنتراست بالا به کار می‌رود. این ماده به صورت مایع یا پودر در دسترس است و پس از مصرف باعث افزایش کنتراست در تصاویر تهیه شده از داخل بدن می‌شود.

بعد از انجام سی تی اسکن شکم و لگن، ممکن است برخی از بیماران به دلیل استفاده از پرتو ایکس، عوارضی مانند تهوع، استفراغ، سردرد و یا خستگی را تجربه کنند. به همین دلیل، بهتر است بعد از انجام سی تی اسکن، برای چند ساعت خود را آرام کنید و فعالیت‌های سنگین را به تعویق بیاندازید.
همچنین، در صورت مصرف ماده حاجب، ممکن است برخی از بیماران دچار گیجی و یا سرگیجه شوند. در این صورت، بهتر است برای چند ساعت بعد از آزمایش، رانندگی و یا کارهای خطرناک را انجام ندهید.
در مجموع، بهتر است پس از انجام سی تی اسکن شکم و لگن، به توصیه پزشک خود عمل کرده و در صورت بروز هرگونه عارضه‌ای، به او اطلاع دهید.

شکم شامل اندام های دستگاههای گوارش، ادراری، غدد درون ریز و سیستم تولید مثل است. سی تی اسکن از شکم ممکن است برای ارزیابی شکم و اندام های آن از نظر تومورها و سایر ضایعات، جراحات، خونریزی داخل شکمی، عفونت ها، درد شکمی مبهم، انسداد یا سایر موارد بکار رود. چنانچه قصد انجام سی تی اسکن از ناحیه شکم و لگن را دارید می توانید با اطمینان خاط این تست را در مرکز تصویربرداری رازی انجام دهید که یکی از بهترین دستگاه سی تی اسکن در شهرری و جنوب تهران را دارد.